Y Tế Hẹp ống sống là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Hẹp ống sống là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi. Tình trạng này không chỉ gây đau nhức mà còn ảnh hưởng đến khả năng vận động, thậm chí nếu không điều trị kịp thời có thể gây tàn phế. Vậy hẹp ống sống là gì, có nguy hiểm không và điều trị như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết chuẩn SEO dưới đây.



Hẹp ống sống là gì?


Hẹp ống sống (Spinal Stenosis) là tình trạng ống sống bị thu hẹp, gây chèn ép lên tủy sống hoặc các rễ thần kinh chạy dọc theo cột sống. Ống sống là không gian hình ống trong cột sống, nơi chứa tủy sống và các dây thần kinh quan trọng điều khiển hoạt động của cơ thể. Khi ống sống bị hẹp, không gian cho tủy sống và dây thần kinh bị thu nhỏ lại, gây ra đau nhức, tê bì và yếu cơ.



Hẹp ống sống có thể xảy ra ở bất kỳ đoạn nào của cột sống, nhưng thường gặp nhất là:

• Hẹp ống sống cổ: ảnh hưởng đến cổ, vai, tay.
  
  
• Hẹp ống sống thắt lưng: ảnh hưởng đến vùng lưng dưới, mông và chân.
  

Nguyên nhân gây hẹp ống sống


Có hai dạng hẹp ống sống chính: bẩm sinh và mắc phải.


1. Hẹp ống sống bẩm sinh

• Là tình trạng người bệnh sinh ra đã có ống sống nhỏ hơn bình thường.
  
  
• Dạng này thường hiếm gặp, xuất hiện sớm trong độ tuổi trung niên.
  

2. Hẹp ống sống mắc phải


Là nguyên nhân phổ biến hơn, thường do quá trình thoái hóa hoặc các bệnh lý xương khớp gây ra, gồm:

• Thoái hóa cột sống: Là nguyên nhân hàng đầu gây hẹp ống sống ở người lớn tuổi.
  
  
• Thoát vị đĩa đệm: Đĩa đệm trượt ra khỏi vị trí, chèn vào ống sống.
  
  
• Gai cột sống (thoái hóa xương): Gai xương mọc ra gây chèn ép tủy sống.
  
  
• Chấn thương cột sống: Tai nạn, va đập có thể gây hẹp không gian ống sống.
  
  
• Viêm khớp cột sống, u cột sống, hoặc nhiễm trùng cũng có thể là nguyên nhân.
  

Triệu chứng của hẹp ống sống


Tùy theo vị trí và mức độ hẹp, triệu chứng hẹp ống sống có thể khác nhau, nhưng phổ biến nhất bao gồm:


1. Đau lưng, cổ hoặc vai gáy

• Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, tăng lên khi đứng lâu, đi bộ hoặc thay đổi tư thế.
  

2. Tê bì, ngứa ran

• Thường xảy ra ở tay (nếu hẹp ống sống cổ) hoặc chân (nếu hẹp thắt lưng).
  

3. Yếu cơ, đi lại khó khăn

• Người bệnh có thể cảm thấy chân tay yếu dần, bước đi loạng choạng.
  

4. Đau lan xuống mông hoặc chân

• Triệu chứng điển hình nếu hẹp ống sống thắt lưng chèn ép dây thần kinh tọa.
  

5. Giảm khả năng kiểm soát bàng quang, ruột

• Là dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm, cần can thiệp y tế ngay.
  

Hẹp ống sống có nguy hiểm không?


Hẹp ống sống là bệnh tiến triển chậm nhưng dai dẳng, nếu không điều trị sớm sẽ:

• Gây đau mãn tính, giảm chất lượng cuộc sống
  
  
• Hạn chế vận động, mất khả năng lao động
  
  
• Gây tàn phế nếu tủy sống bị chèn ép nghiêm trọng
  
  
• Trong một số trường hợp, hẹp nặng có thể khiến người bệnh liệt chi, mất kiểm soát tiểu tiện
  

Vì vậy, nếu xuất hiện triệu chứng nghi ngờ, người bệnh nên đi khám chuyên khoa thần kinh – cột sống để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.



Cách chẩn đoán hẹp ống sống


Bác sĩ thường thực hiện:

• Khám lâm sàng: Đánh giá khả năng vận động, phản xạ cơ thể.
  
  
• Chụp X-quang: Phát hiện thoái hóa, gai cột sống.
  
  
• Chụp MRI/CT: Quan sát rõ tủy sống, dây thần kinh và mức độ hẹp.
  
  
• Điện cơ (EMG): Kiểm tra chức năng của các dây thần kinh bị chèn ép.
  

Cách điều trị hẹp ống sống

1. Điều trị nội khoa (không phẫu thuật)


Áp dụng cho trường hợp nhẹ đến trung bình:

• Thuốc giảm đau, kháng viêm (NSAIDs)
  
  
• Thuốc giãn cơ, thuốc thần kinh
  
  
• Vật lý trị liệu: Tập kéo giãn cột sống, tăng cường cơ lưng – bụng
  
  
• Châm cứu, xoa bóp, chiếu laser: Giúp giảm đau, tăng tuần hoàn máu
  

2. Điều trị bằng can thiệp ngoại khoa


Dành cho bệnh nhân bị hẹp ống sống nặng, không đáp ứng điều trị bảo tồn:

• Phẫu thuật giải ép ống sống: Mở rộng không gian ống sống, loại bỏ mô chèn ép.
  
  
• Nội soi hoặc mổ hở tùy tình trạng bệnh và vị trí bị hẹp.
  

Lưu ý: Phẫu thuật cần được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa có kinh nghiệm.



Phòng ngừa hẹp ống sống hiệu quả


Để phòng tránh hẹp ống sống, cần:

• Duy trì tư thế đúng khi ngồi, đứng, làm việc
  
  
• Tập thể dục thường xuyên (bơi lội, yoga, đi bộ)
  
  
• Tránh mang vác nặng, không cúi gập sai tư thế
  
  
• Kiểm soát cân nặng để giảm áp lực lên cột sống
  
  
• Bổ sung dưỡng chất tốt cho xương khớp: Canxi, vitamin D, omega-3
  
  
• Đi khám định kỳ nếu có dấu hiệu bất thường về xương khớp
  

Kết luận


Hẹp ống sống là gì? – Đó là tình trạng thu hẹp không gian trong ống sống, gây chèn ép lên tủy sống hoặc dây thần kinh, dẫn đến đau lưng, tê yếu chi, khó vận động và nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Việc nhận biết sớm triệu chứng và điều trị đúng cách sẽ giúp người bệnh phục hồi tốt và phòng tránh các rủi ro lâu dài.



Nếu bạn hoặc người thân đang có dấu hiệu nghi ngờ hẹp ống sống, đừng chần chừ – hãy đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và tư vấn điều trị phù hợp. Chủ động chăm sóc cột sống chính là cách bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn.