Dịch vụ NHỮNG YẾU TỐ TÒA ÁN CÂN NHẮC KHI GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP THỪA KẾ ĐẤT ĐAI

Khi một vụ tranh chấp liên quan đến quyền thừa kế đất đai được đưa ra xét xử, Tòa án sẽ không chỉ áp dụng máy móc các điều luật, mà còn phải xem xét toàn diện mọi yếu tố liên quan – từ các căn cứ pháp lý cho đến tình hình thực tế. Việc này nhằm đảm bảo việc phân chia di sản được thực hiện một cách công bằng, minh bạch và phù hợp với quy định hiện hành. Dưới đây là những nội dung chính mà Tòa thường phân tích trong quá trình giải quyết:

Căn cứ xác lập hình thức thừa kế
Một trong những vấn đề đầu tiên mà Tòa án phải xác định là thừa kế sẽ được giải quyết theo hình thức nào: theo di chúc hay theo quy định của pháp luật. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến cách thức chia di sản.

• Nếu có di chúc để lại: Tòa án sẽ xem xét liệu di chúc đó có được lập hợp pháp, hợp lệ hay không (theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015). Nếu di chúc hợp pháp, tài sản sẽ được phân chia theo nội dung trong di chúc.
• Nếu không có di chúc, hoặc di chúc bị vô hiệu: Trường hợp này, việc chia thừa kế sẽ thực hiện theo quy định của pháp luật – cụ thể là theo các hàng thừa kế được quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015.
• Nếu di chúc chỉ có hiệu lực một phần: Phần tài sản được điều chỉnh hợp pháp bởi di chúc sẽ chia theo nội dung đó. Phần còn lại, không có hướng dẫn hoặc di chúc vô hiệu, sẽ chia theo pháp luật.

Xác minh quyền thừa kế quyền sử dụng đất
Tòa án sẽ phải làm rõ liệu người yêu cầu được chia di sản có thực sự đủ điều kiện pháp lý để được nhận quyền sử dụng đất hay không. Một số vấn đề cốt lõi được đặt ra trong quá trình này bao gồm:

• Mối quan hệ nhân thân giữa người thừa kế và người để lại tài sản: Có nằm trong hàng thừa kế hợp pháp không?
• Tình trạng pháp lý của quyền sử dụng đất: Đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chưa? Nếu chưa, cần có bằng chứng về nguồn gốc và quá trình sử dụng hợp pháp.
• Tình trạng pháp lý của tài sản tại thời điểm mở thừa kế: Có đang tranh chấp, thế chấp, kê biên hoặc bị cấm chuyển nhượng không?
• Người thừa kế có bị truất quyền hoặc tự từ chối nhận di sản không? (Áp dụng theo Điều 620 và 621 Bộ luật Dân sự)
• Có người thừa kế đặc biệt nào không? Ví dụ người không phụ thuộc vào nội dung di chúc nhưng theo quy định vẫn được hưởng phần di sản (như người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự… theo Điều 644 BLDS).

Sau khi xác minh những điểm trên, Tòa án mới có cơ sở để quyết định ai có quyền được chia đất và phần đất (hoặc giá trị tương ứng) mà mỗi người được nhận.

Đánh giá công sức gìn giữ, đầu tư, sử dụng đất của người đang quản lý
Một khía cạnh quan trọng khác là đánh giá mức độ đóng góp của người trực tiếp quản lý di sản (quyền sử dụng đất) sau khi người để lại tài sản qua đời. Tòa sẽ xem xét liệu người này có bỏ công tu sửa, trông coi, nộp thuế đất, bảo vệ tài sản hay không.
Nếu có bằng chứng xác thực cho thấy họ đã góp phần duy trì, nâng cao giá trị tài sản, thì Tòa án có thể cân nhắc ghi nhận phần công sức này, và người đó có thể được hưởng thêm một phần giá trị tài sản, ngoài phần thừa kế theo pháp luật. Nội dung này cũng được xác định trong Án lệ số 05/2016/AL của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
Điều này giúp đảm bảo sự công bằng, đặc biệt trong những trường hợp một người chịu trách nhiệm chính trong việc gìn giữ và sử dụng tài sản trong nhiều năm.

Long Phan PMT cam kết cung cấp dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, nhanh chóng và hiệu quả, giúp Quý khách hàng giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan một cách thuận lợi và đúng quy định. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.